Punca perselisihan Kristian - Islam Mesir

MESIR merupakan sebuah negara Islam yang miskin walaupun dalam negara tersebut mempunyai pelbagai kesan bahan peninggalan sejarah. Negara ini memiliki tamadun kuno yang terhebat di dunia.

Mesir menjadi tarikan pelancong seluruh dunia kerana ia merentasi tamadun masyarakat penyembah berhala atau Pharonic dan tiga tamadun masyarakat yang menganut agama samawi iaitu Yahudi, Kristian dan Islam. Pelancongan merupakan salah satu pendapatan terbesar Mesir.

Sistem ekonomi yang terlalu bergantung kepada pelabur asing yang dikenali sebagai Polisi Ekonomi Terbuka (Infitah/ The Open Door Economic Policy) menjadikan negara ini salah sebuah negara Arab yang dikuasai oleh para pelabur asing sehingga keuntungan negara tidak dapat dinikmati keseluruhannya oleh masyarakat Mesir.

Polisi ekonomi begini memberi peluang yang paling baik bagi pelabur asing menguasai ekonomi Mesir. Kajian yang dilakukan oleh seorang ahli ekonomi dalam tahun 1980-an menunjukkan 70 peratus daripada keuntungan hasil daripada pelaburan melalui polisi penswastaan begini dimiliki oleh pelabur asing dan 30 peratus dimiliki oleh golongan teknokrat dan elit Mesir.

Pelabur asing terutamanya Amerika Syarikat (AS) dan British merupakan pelabur asing yang menguasi ekonomi Mesir. Sikap campur tangan AS dalam hal ehwal politik Mesir dengan menyediakan bantuan kewangan bagi melindungi para pemimpin Mesir membangkitkan kemarahan dan kebencian rakyat Mesir kepada pelabur Barat. Misalnya, dalam tahun 1981, AS memperuntukkan lebih daripada AS$30 juta untuk keselamatan Anwar Sadat. Seminggu selepas Sadat mendapat pengesahan keselamatannya daripada kedutaan AS, beliau dibunuh oleh Leftenan Khalid Islambuli, salah seorang anggota Jamaah Islamiyah dikenali sebagai Tanzim al-Jihad. Pembunuhan pada 6 Oktober 1981 di hadapan duta AS itu berlaku ketika perhimpunan menyambut kejayaan Perang Oktober 1973.

Sikap diktator atau kuku besi yang diamalkan oleh regim Mesir dalam menyelesaikan permasalahan politik bukan sahaja menyebabkan masyarakat Mesir sama ada beragama Islam atau Kristian merasai cemas dan gelisah malah ia juga menyebabkan ramai golongan muda terutama para pelajar universiti tempatan bangun memberontak dan menyertai pergerakan radikal seperti Tanzim al-Jihad dan Takfir wal-Hijrah. Tanzim al-Jihad merupakan satu pergerakan yang paling radikal di Mesir.

Tanzim al-Jihad wujud dalam tahun 1970-an. Pada permulaannya mereka adalah kumpulan daripada Akademi Tentera (al-Fanniyyah al-Askariyyah). Mereka melakukan percubaan untuk menjatuhkan regim melalui serangan terhadap Akademi Teknikal Tentera dalam tahun 1974.

Selepas kumpulan ini dihapuskan dalam konfrantasi berdarah dengan polis di Alexandria, pengikutnya dibahagikan kepada banyak kumpulan. Kumpulan tersebut tersebar di merata tempat termasuk Alexandria dan Naga' Hamdi.

Kebanyakan ahli kumpulan ini datang dari Giza, dari daerah Bulaq al-Dakrur dan Imbaba, Assiut, al-Minya dan Sohag. Pengaruh pergerakan ini yang paling kuat ialah di bahagian utara Mesir.

Ahli pergerakan ini terdiri daripada golongan profesional. Sebahagian daripada mereka adalah graduan lelaki dan wanita dari universiti dan kolej terkemuka di Mesir iaitu daripada fakulti perubatan, farmasi dan kejuruteraan serta individu yang bekerja dengan syarikat telekomunikasi, seperti televisyen, radio dan telefon.

Sebelum 1981, pergerakan ini mempunyai dua ratus ribu ahli. Ahli-ahlinya diwajibkan mempelajari perkara berkaitan dengan ketenteraan, undang-undang umum, latihan teori skil penggempur, menggunakan senjata dan bom. Mereka juga mengkaji tingkah laku dan kehidupan seharian individu yang memimpin negara.

Mereka juga melantik sebahagian ahlinya mendapat maklumat mengenai tempat-tempat dan kegemaran individu yang akan diserang. Mereka diajar cara menggunakan kod untuk menulis maklumat. Bagi menjamin keselamatan ahli-ahli kumpulan, mereka menggunakan nama samaran sepertimana Khalid Islambuli diberi nama Zafir.

Sikap campur tangan kuasa Barat dalam hal ehwal politik dan ekonomi Mesir bukan sahaja menyebabkan golongan radikal beranggpan mereka adalah musuh Islam, malah penganut agama Kristian di Mesir juga menjadi sasaran serangan kumpulan ini.

Kristian Koptik merupakan penduduk majoriti Kristian. Gerejanya terpisah daripada Eastern Orthodox Church (Gereja Ortodox di bahagian timur) dan Gereja Roman Khatolik dalam tahun 451 Masihi. Selain daripada Kristian Koptik, Kristian Katholik dan Kristian Evangelical juga merupakan penghuni Mesir.

Pembunuhan dan pengeboman terhadap gereja mungkin mempunyai kaitan dengan pergerakan Tanzin al-Jihad kerana apabila dikaji ideologi pergerakan ini jelas menunjukkan mereka beranggpan orang Kristian Koptik di Mesir adalah musuh Islam.

Pergerakan Tanzim al-Jihad menghalalkan pembunuhan terhadap orang yang dianggap kafir walaupun orang itu Islam. Pergerakan ini juga mengharuskan pembunuhan orang Kristian dan merompak kedai emas mereka. Contohnya di Naga Hamadi, mereka menyerang orang Kristian dan kedai emas kerana pada pandangan mereka, orang Kristian menyokong gereja untuk menentang orang Islam.

Mereka beranggapan Anba Shenouda iaitu Pope Gereja Koptik Mesir sebagai seorang musuh yang aktif terhadap Islam. Mereka menggelarnya sebagai al-kafir Shenouda al-Nasrani (Shenouda Kristian kafir).

Serangan terhadap gereja dan orang Kristian Mesir sering berlaku di kawasan-kawasan yang dihuni oleh ahli-ahli pergerakan Tanzim al-Jihad sejak tahun 1970-an. Contohnya semasa sambutan parayaan Krismas dalam tahun 1979 berlaku siri pengeboman di kawasan Utara Mesir.

Pada Januari 1980 Tanzim al-Jihad menyerang dan mengebom gereja-gereja di Alexandria. Pada musim panas dalam tahun 1981, pergerakan ini terlibat dalam pengeboman Rof al-Farag dan Zawiyya Hamra ketika berlaku pertempuran dengan Kristian Koptik.

Sikap pemimpin kedua Gereja Koptik, Bishop Bishoy yang cuba mempersoalkan ketulenan al-Quran juga boleh menyebabkan kedudukan Kristian tidak selamat. Pada bulan September 2010 Bishop Bishoy menegaskan bahawa sebahagian ayat al-Quran mungkin merupakan tokok tambah selepas kematian Rasulullah SAW dan perlu dikaji semula.

Kenyataan beliau disanggah oleh Ahmed Tayyeb, Imam Besar Mesir dengan menegaskan sikap Bishop tersebut boleh menggugat perpaduan negara. Berikutan peristiwa itu Pope Shenouda III memohon kemaafan kepada umat Islam melalui siaran televisyen.

Ketangkasan dan kelicikan pergerakan ini bukan sahaja sukar untuk ditangani oleh kerajaan Mesir malah ia juga menggerunkan orang Kristian negara itu. Pembunuhan orang Kristian dan kemusnahan gereja sering berlaku di kawasan di mana pergerakan ini bertapak.

Misalnya pada Oktober 2010 tembakan berlaku di satu lorong di Naga Hamadi berhampiran gereja ketika orang Kristian Koptik selesai menyambut malam perayaan Krismas. Dalam peristiwa ini enam orang Kristian dan seorang pengawal keselamatan beragama Islam terbunuh.

Peristiwa serangan gereja Koptik di Alexandria pada 1 Januari 2011 waktu malam ketika Kristian Koptik menyambut tahun baru menyebabkan tujuh orang terbunuh dan 24 orang cedera mungkin dilakukan oleh ahli pergerakan Tanzim al-Jihad kerana Alexandria merupakan salah satu kawasan pergerakan tersebut.

Sistem kepimpinan dan pentadbiran yang tidak tersusun dan pengabaian terhadap keperluan asas rakyat adalah punca utama kepada kewujudan golongan radikal dan perselisihan kaum dan agama. Oleh itu para pemimpin dan pentadbir negara Islam perlu memperkukuhkan sistem kepimpinan dan pentadbiran negara supaya rakyat merasai selesa dan terbela.